Uitleg / Klassenteksten.nl
Klassenteksten is een digitale tekstenbank. Binnen een thema vindt u leesteksten, boeken- en filmtips en suggesties voor werkvormen. De leesteksten zijn geordend naar tekstsoort en naar niveau. Via de blauwe balk kunt u navigeren tussen de verschillende onderdelen van het huidige thema. Wilt u direct naar de teksten van één specifiek niveau? Dat kan via de gekleurde balk onderin uw scherm.
Per schooljaar worden er vier thema's uitgewerkt met materiaal voor groep 1 tot en met groep 8, met aandacht voor teksten voor startende lezers vanaf groep 3. In het archief kunt u oude thema’s weer bekijken, of losse teksten opzoeken.
Klassenteksten biedt authentieke teksten die aansluiten bij de onderzoeksvragen van de kinderen in de klas. Er kan vakoverstijgend met de teksten gewerkt worden. Ieder thema bevat zowel een historische als een geografische als een biologische component. Lezen wordt verbonden aan de wereldoriënterende inhouden die in het thema centraal staan. Leesstrategieën, metacognitieve vaardigheden, begripsvorming en woordenschatuitbreiding gaan hand in hand om uiteindelijk te resulteren in wendbare en persoonlijke kennis die beklijft!
De volgende thema's vindt u in Klassenteksten
Uitleg / Zoeken
Zoeken op kleur
Binnen Klassenteksten is het mogelijk om teksten te zoeken op niveau. De teksten zijn ingedeeld op moeilijkheidsgraad en referentieniveau. Onderstaande kleuren uit de kleurenbalk zijn in Klassenteksten te vinden. Aan het eind van de basisschool heeft ongeveer 75% van de leerlingen 1F. Een deel van die leerlingen is ook al op weg naar 2F. De gemiddelde leerling uit groep 3 zal teksten met de kleur grijs kunnen lezen, groep 4 bruin, enzovoort. Dit is vanzelfsprekend geen vastgelegde grens. Kinderen kunnen vaak meer dan we denken en als ze gemotiveerd zijn kunnen ze vaak net wat extra aan. Ook met extra ondersteuning van de leerkracht kan een leerling een moeilijkere tekst best aan. Mochten uw leerlingen de toetsen van Diatoetsen maken, dan weet u wat de referentiekleur van uw leerling is en welke teksten ze aankunnen: aan de toetsscore wordt een kleur uit de kleurenbalk gekoppeld.
Zoeken op trefwoord
Het is ook mogelijk om trefwoord te zoeken. Wat motiveert leerlingen bij begrijpend lezen? Teksten die ze aanspreken en vanuit een intrinsieke motivatie echt willen lezen. Kijk eens met uw leerlingen in Klassenteksten en zoek teksten uit die ze zelf graag willen lezen. Verhoog de betrokkenheid!
Zoeken op thema
Uiteraard kunt u in Klassenteksten ook zoeken op (eerder verschenen) thema's. Deze blijven voor u beschikbaar. Op het moment dat u in het archief op een thema klikt, komt u weer bij de vaste indeling: teksten, werkvormen, boekentips en filmpjes. Zo kunt u in een ander schooljaar ook weer met het thema werken. U bent niet gebonden aan de thematische indeling die wij hanteren. Het is uiteraard ook mogelijk om zelf een thema samen te stellen met materiaal uit Klassenteksten.
Uitleg / Teksten
Onder teksten vindt u zowel fictie (verhalende, narratieve teksten) als non-fictie (zakelijke teksten)
Basisteksten
Dit zijn brede en algemene teksten die leerkrachten goed kunnen gebruiken tijdens de startactiviteiten en het begin van het thema. Zo worden de subthema's en onderwerpen die zich rondom het thema afspelen goed belicht.
Twin-teksten
Twin-teksten zijn twee teksten, fictie en non-fictie, over hetzelfde onderwerp. De informatieve non-fictie teksten geven op een zakelijke, directe manier antwoord op vragen. De fictieve teksten brengen door hun verhalende structuur de onderwerpen dichter bij de leerling. Juist de verbinding zorgt voor grote betrokkenheid bij de lezer. Het is mogelijk dat de tekstniveaus van de fictieve en non-fictieve tekst verschillen. Zo kan een vlotte lezer met een minder vlotte lezer samen lezen.
Verhalende teksten
Verhalende teksten maken de onderwerpen en thema's vaak echter en zijn inspirerend voor kinderen. Ze kunnen zich gaan inleven in het onderwerp. Bij het thema 'Leven in oorlogstijd' is het verhaal van Anne Frank hier een mooi voorbeeld van.
Actuele teksten
Dit zijn teksten uit de krant of van internet die een actuele maatschappelijke kwestie rondom het thema toelichten of aan de orde stellen. Bij het thema ‘Verzamelen’ kan een recente tekst over persoonlijke informatie op het internet een actuele tekst zijn.
Onderzoeksteksten
De informatieve teksten komen uit informatieboeken of vanaf websites. Ze sluiten aan bij de onderzoeksvragen van kinderen, geven informatie en diepen een onderwerp uit.
Poëtische teksten
Dit zijn expressieve teksten zoals: gedichten, rijmpjes en liedjes die goed bij het thema, spel en onderzoeksactiviteiten passen.
Uitleg / Werkvormen
Teksten voor expertlezen
Expertlezen is een coöperatieve werkvorm waarbij leerlingen samenwerken om tot een goed begrip te komen van een langere tekst. De leerkracht gebruikt informatieve teksten die passen bij themavragen en onderwerpen. Begrijpend leesstrategieën en woordenschat komen zo expliciet aan bod. De opbouw van deze activiteit geeft de leerkracht de kans adequaat om te gaan met de verschillen die er in de groep zijn. De leerkracht gebruikt de onderlinge verschillen om de leerlingen te laten lezen op hun niveau én hen van elkaar te laten profiteren. De voorfase van het expertlezen is een gezamenlijk deel. Alle leerlingen raken betrokken bij de teksten die aan bod komen. Er worden verbindingen gemaakt met voorkennis en met vragen die er al liggen. Vervolgens krijgen tweetallen of kleine groepjes een tekst (of tekstdeel) om zelf te lezen. Zo worden zij 'expert' van deze tekst en van dit onderwerp. Na het lezen volgt weer een gezamenlijk moment waarbij de leerlingen presenteren en uitwisselen wat zij gelezen hebben. Tijdens het lezen kan de leerkracht de regie houden over de hele groep en coachend optreden. De leerkracht kan ook een kleine groep leerlingen instructie geven terwijl de anderen lezen.
Kleine kring
De kleine kring biedt gelegenheid om intensief met elkaar in gesprek te gaan over een tekst. Kinderen krijgen hier de gelegenheid om hun eigen ideeën te verwoorden en hardop te denken. Maar ook om elkaar te bevragen, argumenten uit te wisselen, conclusies te trekken en tot antwoorden op een vraag te komen. Deze conclusies of antwoorden kunnen vervolgens uitgewisseld worden in dezelfde kleine kring of in een grote kring met de rest van de klas. Per thema wordt er een voorbeeld uitgewerkt bij een boek. Per thema wordt gevarieerd in de suggesties, zodat leerkrachten kunnen afwisselen tussen de verschillende uitwerkingen. Het uitgewerkte voorbeeld kan ook gebruikt worden bij de andere boekentips.
Boekenkring
In de boekenkring worden boeken geïntroduceerd, gepresenteerd en besproken. Het gaat hier vooral om een gezamenlijke activiteit waarbij leeservaringen worden gedeeld, problemen en vragen worden ingebracht en leesstrategieën worden geoefend (zoals: het gebruikmaken van illustraties, titels en kopjes en voorspellingen doen). Een belangrijk aspect van de boekenkring is dat er vooral ingezet wordt op bevordering van de leesmotivatie. De boeken in de boekenkring hebben dikwijls te maken met het thema en de vragen van kinderen, maar ook verhalende boeken en teksten over andere onderwerpen komen aan bod. Ook de boekjes om zelf te lezen worden eerst voorgelezen of besproken. Veel kinderen profiteren van deze oriëntatie vooraf. Als de leerkracht boeken presenteert kan zij alle kansen grijpen om betrokkenheid en motivatie te bewerkstelligen door haar eigen gevoelens, ideeën, vragen en overwegingen te delen met de leerlingen. Tijdens de boekenkring maakt de leerkracht gebruik van tweetalgesprekjes om de leerlingen aan elkaar te laten vertellen. Tweetallen kunnen ook elkaar voorlezen. Per thema wordt er een voorbeeld uitgewerkt bij een boek. Per thema wordt gevarieerd in de suggesties, zodat leerkrachten kunnen afwisselen tussen de verschillende uitwerkingen. Het uitgewerkte voorbeeld kan ook gebruikt worden bij de andere boekentips.
Uitleg / Boekentips
Tips voor in de boekenkring of zelf lezen
Hier vindt u tips voor boeken die bij de thema's passen. De boeken worden kort beschreven en gepresenteerd. In de boekenkring kunnen deze boeken geïntroduceerd en besproken worden. De leerkracht en leerlingen kunnen er ook uit (voor)lezen. De boekentips kunt u bijvoorbeeld inzetten bij de werkvorm Boekenkring. Binnen Klassenteksten kunt u zoeken op boeken voor de onder- of bovenbouw. Uiteraard kunt u ook bij de andere bouw kijken of er een geschikt boek voor uw klas bij staat.
Uitleg / Filmpjes
Filmpjes zijn belangrijk. Leren omgaan met beeldtaal is in de huidige tijd een belangrijk aspect van geletterdheid. Beelden omvatten immers verschillende boodschappen die je moet kunnen 'lezen'. De beeldtaal kan ook een mooie opstap vormen om de gedrukte taal beter te begrijpen. Zeker voor aarzelende lezers kan het bekijken van een filmfragment de tekst die gelezen gaat voorbewerken. Ook de filmpjes zijn ingedeeld naar onder- en bovenbouw. U kunt zelf kiezen of u alle filmpjes door wilt zoeken of alleen de onder- of bovenbouw.